i VASSILIADËS Helminthes parasites d’oiseaux ...
i VASSILIADËS
Helminthes parasites d’oiseaux
du Sénégal
Extrait du Bulletin de
i0ndamental d’Afrique Noire.
Tome 42, série A, no 1, janvier 1980.
Paru le 25 juin 1981.
DAKAR, IFAN

Bulletin de
1’I.F.A.N.
T . 4 2 , sér. A, no 1, 1 9 8 0 .
Helminthes parasites d’oiseaux
du Sénégal
par GEORGES VASSILIADÈS (‘).
A partir d’un certain nombre de déterminations personnelles
et de données bibliographiques, un inverrtaire des Helminthes
rencontrés à ce jour chez les Oiseaux du Sénégal a pu être établi
Cet inventaire est présenté dans cette note sous la forme d’index
hôtes-parasites et parasites-hôtes.
La classification et la nomenclature adoptées pour les Oiseaux
cités sont celles de G. MOREL (1972).
I N D E X HÔTES-PAlIASITES.
Pour chaque Oiseau, sont indiqués :
- les Helminthes parasites dans l’ordre Trématodes (T),
Cestodes (C), Acanthocéphales (A) et Nématodes (K).
Pour chaque Helminthe, sont indiquées :
- la dénomination de l’espèce et sa position systématique au
niveau de la famille ;
- la référence d’auteur quand il s’agit d’une donnée biblio-
graphique ;
- la date de la première récolte quand il s’agit d’une détermi-
nation personnelle.
Éventuellement, un Helminthe peut être connu également
chez un même hôte dans un autre pays africain int,ertropical ;
de même qu’un Helminthe, non rencontré encore au Sénégal, peut
avoir été signalé chez un merne hôte, ou un hôte proche, dans
l’un de ces pays. Ces cas sont cités et les références données entre
crochets.
(1) I.S.H..\\., Laboratoire national de I’I?levnge
et de Ihxl~errl~!s
mWrinaires, Ser-
vice de t’arasitologie, 13. P. 0057, Dakar (Sh6gal).

H E L M I N T H E S P A R A S I T E S D ’ O I S E A U X D U S É N É G A L
123
Les dénominations sp. concernent des Helminthes dont la déter-
mination est incomplète dans la littérature citée ou dont la déter-
mination n’a pas été possible (matériel incomplet par exemple).
1. Struthio camelus : Autruche.
(N) Codiostomum struthionis HORST, 1885 (Strongylidae) (19593.
PODICEPITIDAE.
2. Podieeps ruflcollis capensis : Grbbe castagneux.
(pu’) Contracascum s p i c u l i g e r u m (RCDOLPFII, 1 8 0 9 ) RAILLIET
&
HENRY, 1912 (Anisakidae) (1976) (cf. 3, 4, 5, 15).
PELE<XNlDAE.
3. Pelecanus onocrotalus : Pélican blanc.
(T) Bolhophorus confusus (Kaause, 1914) DÇBOIS, 1935 (Diplosto-
midae) (GK&TILLAT & MOREL, 1961).
( T ) Ec~tinochasnms
murashkinzewi (BASHKIROVA,
1 9 4 1 ) milonis
GRBTILLAT Pr MO~~L, 1961 (Echinostomidae).
( T ) Pygidiopsis gennta Loess, 1907 (Heterophyidae) (GR~TILLAT
& Mon~r., 1961).
( T ) Renicola secunda SKRJA~IN, 1924 (Troglotrematidae) ((;R~TII.-
LAT k MORE~., 1961).
(C) Nyrnenolef)is paruiuncinata MBGGIT, 1 9 2 7 (Hymenolepididae)
(1979). [figypte (~OYECX & BAER, 1936).]
(Nj C’ontracccecnm spiculigerum (RUDOLPHI, 1809) RAILLIET Pr
HENHY, 1912 (Anisakidae) (C~?~ILLAT &Y MOKEL, 1 9 6 1 )
(1979) (cf. 2, 4, 5, 15).
(N) Cor~trncaecurr~ pnpiligerum CRBPLIN, 1846 (Anisakidae) (1959).
(N) Co.snzoccph&c,s /‘uridi I<n~~r.rr., 1931 (Acunriidae) (GR~TILLAT
&
MORIX, 1961).
(N) Synl~inruntws (Desportesius) morneti GRÉTILLAT
& MOREI., 1961
(hcuariidae).
(N) Synkimuntus sirry KHALII.,
1931 (GR&LLAT 6: MORE~., 1961)
(Acuariidae).
P R~LACAD(:DRACIDBR.
4. Phdacrocorax earbo lucidus : Grand Cormoran.
(N)
Contracaecum spiculigerum (RUDOLPIII, 1 8 0 9 ) RAILLIET Pr
HEP~RY, 1912 (Anisakidae) (1973) (cf. 2, 3, 5, 151.
5. Phalacrocorax afrioanus : Cormoran africain.
(N) Contracaecum spiculigerum (RUDOLPHI, 1809) RAILLIET &
HENRY, 1912 (Anisakidae) (1968) [cf. 2, 3, ‘1, 15).
[Mauritanie : (< PiLa!ncrocora.c sp. )> (JOYEUX et al., 1928).]

124
G . VASSILIADÈS
6. Ardeola (Bubulcus) ibis : Héron garde-bœuî.
[N) Synhimanlus invaginalus (I~ISTOW, 1901) (Acuariidae) (1965).
[Guinée (JOVEUS e t al., 1928].]
7. Ardea cinerea : H&ron cendr6. -- Nkgat.iï.
8. Egretta alba melanorhynohos : Grande higretle.
(N) Contracarcun~~ ~p. (Anisakidae) (1976).
9. Ardea (Typhon) goliath : H&n goliath.
(N) (< microfilaires r (JOYEUX et al., 1928).
10. Leptoptilos crumeniferus : Marabout.
( T ) &zlfouria n~~~~gawz J,EIPI~R, 1908 (1Schinostomidae) ((;I&TIL-
L~T, 1970). [Ilganda (KIGAYI<,
lY77i.j
(T) [Ouganda : Cathaemasia spectabilis OUIINEII, 1926 (Cathaemasii-
dae) (KIGAYE, 1977).)
(N) Syncuaria (Skrjabinocara) leptoptili (GE»OIILST, 1!)16) (Acua-
riidae) ((;I&~II.LA~, 1970). (13hnin ((;xNunE, 1919 ; JOUECX
et d., 1928) ; Zaïre (C;EDOEI.ST,
1916) ; I~rganda (Kichue,
1977) .]
(Dl) Syncuaria (Skrjabinocara) breseoui GIZI~ILLAT, 1970 (Acua-
riidae).
(N) [Bi-nin : Ezcisa ehsa (MOL~~, 1860) G1-nnm, 1928 (Hcdw-
ridae) (Joulrcx ef a / . , 1928).]
11. Dendrocygna bicolor : LIendrocygnc lauve. -- NCgatiî.
12. Dendrocygna viduata : 1)cndrocygne
veuf.
(N) Allodupa suctorin MOLIN, 1860 (Subuluridael
[lY76) (cf. 20, 22).
(N) Paracunza2lanus
s
p
.
(Carnallanidac)
(197e) (habit.uellemeut
parasite de poissons d’eau douce).
(C) Hymenolepis sp. (Hymenolepididae) (1975).
13. Alopochen aegyptiaca : Oie d’figypte.
(N) Capilluria retusa ( RAILLIET,
2893) (T&huridne)
(1977) (cf. 23).
14. Plectropterus gambensis : Canard arrnfi.
(N) Epomidiosiomurn uncinatum I~L~~DIIAI., 1848 (Amidost«rnatitlac)
(1969).
15. Sarkidiornis melanota : Canard casquC.
(N) Contracaecum spiculigerum (RUDOI.PIII,
1 8 0 9 ) R.ULLII;T LV
HENRY, 1912 (Anisakidae) (1975) [cl’. 2, 3, 4, 5).
ACCIPITIIIDAE.
16. Gyps benghalensis africanus (= I->seudoog;/ps africanrcs) : C;yps africain.
(N) Porrocaecum sp. (Ascarididae) (1976).

H E L M I N T H E S P A R A S I T E S D ’ O I S E A U X D U S É N É G A L
125
lï. Neophron (Necrosyrtes) monachus : Percnop tcre brun.
(T) DipZosZon~m Zregenna NAZMI GOHAR, 1932 (Diplostomidae)
(1959).
(N) Porrocaecurn (Porrocaecum) angusticolle (hTOLIN, 1860) DAVIS 6~
DAUBNEY, 1922 (hscarididae) (1975).
(IV) Synhima~t~s (Dis@zr2/n~) sp. (Acunriidae) (1976).
18. Melierax metabates metabates : Autour chanteur.
(N) Thelazia sp. (Thelaziidae) (GRÉTILLAT & GAILLARD, 1965).
19. Milvus migrans : Milan noir.
(A) Cerztrorhynchus (Longirostris) milvus WARD, 1956 (Gentrorhyn-
c
chidae) (1975).
(N) Cl/rnea (Proc~rnea) mnnsioni SEURAT, 1914 (Hedruridae) (1967)
(GR~~ILLAT, 1972). [Bénin : (z rapace diurne B (Jo~zsux et aZ.,
1928).]
( N ) Microtetrameres [Microtehameres) guilhoni GRÉTILLAT, 1 9 7 2
(Tetrameridae).
(N) I-‘hZjsaZopt?ra alala I~UDOLPHI,
1819 (Physalopteridae) (1965).
( N ) Synhimantus (Di.~pharpz) malvyae GRÉTILLIT, 1 9 7 2 (hcun-
riidae).
PRASIANIDAE.
20. Francolinus bicalcaratus bicalcaratus : Francolin commun.
(T) Platyrzomrtra sp. (Dicrocoeliidae) (1965).
(N) AZZodupa suctoria MOLIN, 1860 (Subuluridae) (1967) (cf. 12, 22).
[N) AlloduPa brun-z& (LOPE~-NEYRA, 1922). (Subuluridae) (MOREL,
1959) [Bénin (JOYEUX et al., 192811 (cf. 21, 22, 23).
IN) Subulura dilPferens (SONSTNO, 1890) (Subuiuridne) (1965) (cf. 22).
(N) Heterakis breuispiculum GENDRE, 1911 (Heterakidae) (MORBL,
1959). [Bénin (JOYEUX et al. , 192811 (cf. 22, 23).
21. Ptilopachus petrosus petrosus : Poule de rochers.
(N) AlloduPa brumpti (LOPE~-NEYRA, 1922) (Subuluridae) 11976)
(cf. 20, 22, 23).
22. Numida meleagris galeata : Pintade commune (sauvage ou domestique).
(C) Porogynia paronai MONIEZ, 1892 (Davaineidae) (MORE~., 1959)
(1976).
[C) Raillietina (Haillietina) pintneri KLAPTOCZ, 1906 (Davaineidne)
(1965). [Nigeria (FABIYI, 1972).]
(C) Raillietina (Paroniella) nunzida FUHHMANN, 1912 (Davaineidae)
(1965).
(C) OctopefaZZrm sp. [ Dilepididae) (1965).
(N) Ascaridia nurrzidae LEIPER, 1908 (Ascaridiidae) (1965). [Guince,
Bénin (JOYEUX et al., 1928) ; Ghana (HODASI, 1976).]
(N) AZZodaga hrumpti (LOPE~-NEYRA, 1922) (Subuluridae) (1976)
[cf. 20, 21, 23). [Ghana (HODASI, 1976).]
(N) Subzzlura differens [SONSINO, 1890) (Subuluridae) (1965) (cf. 20).
[Nigeria (F~ui~r, 1972) :
(N) Heterakis breutspiculum GENDRE, 1911 (Heterakidae) (cf. 20,
23).
(NJ Allodupa suctoria (MOLIN, 1860) (Subuluridae) (cf. 12, 201.1

126
G . vASSILIADÈS
[Ghana (Hoonsr, 1 9 7 6 ) :
(N) CapiZZariu ~nnuZatu (MOIJK, 1 8 5 8 ) CIUNI, 1926 (Trichuk~ac)
(cf. 23).
(N) S:~ngumus trucku (MONTAGC,
1811) (~,vngamidae).
( N ) Ozryspiruru 7nansioni (COBBOI.I>,
1879) (Thelaziidae) (cl. 23).
(N) Gongylonema (~»ngyZonemu)
congolense VAIN, 1955 ((~«ngylo-
nemalidae) [Zaïre : Poule, Francolin, Pintade, Canard do-
mestique (Fan~, 195511 (cf. 23).
(N) ilcunria (Chrilospirura) harrrulosa (i)r~rs~rxc,,
1851) (Acuariidae)
(cf. 23).
(K) SynlLirnantus (nispharynz) spirulis (MOI.~~, 1 8 5 8 ) (Acuariidae)
(cf. 23).
(N) Tetrameres [Tetrameres) jissispina (I’~r~srsc, 1861) (Tel.ramer-
dae) (cf. 231.1
23. Gallus domesticus : Coq et Poule domestiques.
( C ) Raillietina (Raillietina) tetragonu (MOI.~~, 1 8 3 8 ) (I)avainridae)
(1976) [Ghana (HODASI, 1978).1
(c) Ilaillielinu (BaiZZietinu) echinobothrida (MI~GKIS, 1881) ([lavai-
neidae) (1971) [Ghana (HODASI, 1978).]
(N) Ascaridia gaZZi (SCIIRANK, 1788) (Ascaridiidae) (MOREL, 1959)
[Ghana (Hoaas~, 1978).]
( N ) fieteralîis gullinarun~ (SCIIRA-~K,
1 7 8 8 ) (Heterakidae) (MOIIEL,
1 9 5 9 , kgalernent I>indon : Afelea~rls gaZZopa~0) ( G h a n a
(110oas1, 1978).]
( N ) Allodapa brumpti (LOPE~-NEYIIA,
1922) (Subuluridae) (1975)
(cf. 20, 21, 22).
(N) Acuuriu (Cheihpiruru) hamuZ»su (I~BSING, 1851) (hcuariidae)
(MORE~~, 1959) (1975) [Ghana (Hooas~, 1978)j (cf. 22).
(N) Tetrameres (i’etrameros) {issispina (L)LKSISG, 1861) (Tel rame-
ridae) (MOREL,
1959) (1975) (cf. 22).
[Ghana [Ho~nsr, 1 9 7 8 ) :
Poslhar»zosto77turtt ntowi (HODASI, 1967) (Rrachylaemidae).
Davaineu proglottina
(UAVAINE, 1860) (I)avaineitlae).
&xiZZietinu ceslici/Zus (?V~~IAN, 1 8 5 8 ) (I~avaineidae).
Amoebotaenia sphenoirles (RAILIJBT, 1892) (IXlepididae).
II!ymenolepis carioca (MAGALEIAES,
1898) (Il~rnenoleI~iditlae).
Ilymenolepis cantuniana (Po~oruio,
1860) (F-Iyrnenolepiditl;tri.
CnpiZZaria~
nnnulata (Mor,rx, 185Y) (Trichwidae) (cf. 22).
CapiZZuria retusa (RAILLIET, 1893) (Trichuridae) [cl’. 13).
Ilelerakis breoispiculum GENDRE, 1911 (Iieterakidae) (cf. 20, 22).
Os~spirura wznsioni (CO~BOL~, 1879) (Thelaziidae) (cf. 22).
Gnngylor~emu
(Gongylonema) congolense I’AIIV, 1 9 5 5 (( ;ong~lo-
nema lidae) (cf. 22).
Synhirnuntus (Dispharynz)
spiralis (MOU~, 1858) (hcuariidae)
(CL 22).j
24. Vanellus (Hoplopterus) spinosus : Vanneau armO.
(C) Hymenolepis sp. (Hyrnenolepididae) (1976).
(N) Allodupa sp. (Subuluridae) (1976).

H E L M I N T H E S P A R A S I T E S D ’ O I S E A U X D U SÉNEGAL
127
25. Limosa limosa : Harge à queue noire.
(K) ‘I’etrameres (‘Tetranreres)
sp. (Tetrameridae) (V~~SSILIADÈS,
19i6).
26. Limosa lapponiea lapponica : Barge rousse.
(C) Hyrnenolepis sp. (Hymenolepididae) (1976).
(IY) Ancyracunthopis sp. (Acuariidae) (1976).
27. Tringa glareola : Chevalier Sylvain. - Négatif.
28. Philomachus pugnax : Chevalier combattant. - Négatif.
c
29. Larus cirrhocephalus : Mouette à tête grise.
(N) << microfilaires r) (JOYEUX el al., 1928).
30. Sterna hirundo hirundo : Sterne pierregarin.
( T ) I->y~idiopsis piclaumoreli DOLLFUS Sr CAP~ON, 1 9 5 8 (Hetero-
phyidae).
(T) Gnlacio.sum coclzlea (DIESIKG, 1850) (Heterophyidae) (DOLI.I~I;S
8 CAPROiï, 1958).
31. Sterna tschegrava (= Hydroprogne ~US@) : Sterne caspienne.
(N) Capilluriu sp. (Trichuridae) (1977).
PTEROCLIDIDAE.
32. Pterocles exustus exustus : Ganga sénégalais.
(Nj Syphuciella sp. (Ckxyuridae) (1976).
33. Streptopelia turtur : Tourterelle des bois. - Nfgatif.
3’1. Streptopelia semitorquata : Tourterelle à collier. - Négatif.
3% Streptopelia vinacea : Tourterelle vineuse.
(C) Ruillietina (Raillietinu) tunetensis JOYECX & Hoo~~nrEn, 1927
(Davaineidae) (1974).
36. Streptopelia roseogrisea roseogrisea : Tourterelle rieuse. - Nbgatif.
3ï. Turtur abyssinicus : Emerauldine à bec noir. - Négatif.
38. G Tourterelle indéterminée )> :
(C) Hyuleno2epis (Ilymenolepis) serrata FURHMANN, 1906 (Hymeno-
lepididaej (1971).
39. Columba livia : Pigeon biset (sauvage ou domestique).
( N ) Cupilluriu colunrbu (RCDOI.PI~I, 1819) (Trichuridae) (MoHEL,
1959) (1960).
(X) Ornithstrongylus oruei VASSILIA~BS Rr MOREL, 1969 (Trichos-
trongylidae).
(K, Ascaridia columbue CMELIK, 1790 (hscaridiidae) ($I~RE~~, 1959)
(196Oj. [Bénin : (l~inugo cul~u, JOYEUX et ul., 1928).]
CO. Poicephalus senegalus senegalus : Youyou. - Négatif.
41. Psittacula krameri krameri : Perruche à collier. - Négatif.

128
G . VASSILIADlkS
CUCULIDAE.
42. Centropus senegalensis : Cou~al du E%:n$$.
(C) Raillsetina sp. (Davaineidae) (1977).
(A) Pseudoporrorchis centropi (PORTA, 1910) .JOYEUX 8 I~~ER, 1935
(Prosthorbynchidae) ( 1 9 7 7 ) (C~L~AN,
1956 : Centropus
nlonachus et (Tentropus SP., récoli. h,NDRF., 1910). [GuinCe-
BISSALI (POWPA,
1910, in GOLVAN, 1!%6).]
(N) RZZodapa sp. (Subuluridae) (1965).
(N) Splendidofilariu sp. [Onchocercidae) (1965).
43. Merops (Melittophagus) pusillus pusillus : CuBpier nain. - Négatif.
44. Coracias abyssiniea : Rallier d’Abyssinie.
(N) Squumofilaria sp. (hproctidae) (GI~XILLAT k G~~r.r.ann, 1965).
(N) [Guinée : Subkklr*ra sinkilis (GE-NDRI:, 1909) TU~A~~«S, 1 9 1 3
(Subuluridae) (JOYEUX et al., 19281.1
45. Coracias naevia naevia : Rallier varié.
( N ) Squamofi~aria sp. (Aproctidae) (GR~~TII.K.AT & PAILLARD, 1965).
46. Eurystomus glaucurus afer : Rolle africain. -- Négatif.
47. Phoeniculus purpureus senegalensis : Moqueur.
(N) Hudjelia truncata (CREPLIN, 1825) (Hedruridae) (1977) [Guinée:
Trachelotis senegalensis (= H. inernkisi JOUI;~~ et nl.: 1928)l
(cf. h8).
BUCEROTIDA&.
48. Tockus (Lophoceros) nasutus nasutus : Petit Calao à bec noir.
(N) Hudjelia truncutu (CREPLIN,
1825) (Hedruridae) (1977) (cf. (17).
49. Tockus (Lophoceros) erythrorhynchus erythrorhynchus : Petit Calao
à bec rouge.
(N) (c rnicrofilaires o (BENNRTT et cd., 1978).
50. Bueorvus abyssinicus : Grand Calao d’Abyssinie.
,(C) Idiogenes sp. (Davaineidae) (1965).
(N) Histiocephulus bucorui GR&~ILLAT, 1976 (Hedruridae).
(N) Synhimantus (Dispharyns) sp. (Acumiidae) (GRI?TII.LW~, 1967).
LANIIDAE.
51. Laniarius barbarus barbarus : Gonoleck de Barbarie.
(N) o rnicrofilaires o (RENNETT el al., 1978).

EIELMINTHES
PARASITES
D'OISEAUX
DU SÉNÉGAL
1 2 9
52. Lamprotornis chalybaeus ehalybaeus: Êto~wn~nu m&i~alliclue. - N@atif
COK\\'IDA E.
53. Corvus albus : Corbeau pie. - N+gatil’.
5’1. Camaroptera brachyura brevicaudata : (:wnnr~p~i~e à tl»s gris. -.--
N&atif.
FAMBIzRIZID.1E.
:i5. Emberiza forbesi nigeriae : Rruant à ventre jaune. - Nkgatil.
56. Ploceus (Sitagra) luteolus luteolus : Tisserin minnle.
(N) G microfilakx )) (BIINNETT et al., 1978).
57. Ploceus (Plesiositagra) velatus vitellinus : Tisserin à tête twusse.
(C) Mesocestoides sp. (Xesocestoididae) (1975).
5X. Plooeus (Plesiositagra) cucullatus cucullatus : Tisserin gendarme.
(N) Diplotriaena hnlcyoni CHABAUD
& Ro~~sse~~r, 1956 (Diplotriae-
nidae) (1974).
(N) [Tchad : Aproctu cylindrica LINSTOW, 1883 (hproctidae)
(QLTENTIN et cd., 1976) (cf. 59, 60).]
59. Quelea quelea quelea : Tmvaillew à bec rouge.
(c) ffymenozepis (&hinocotyk) dohsa J O Y E U X , GT.:XDI+E h BAER,
1928 (Hymenolepididae) (MORE~~, 1959) (cf. 60, 64, 65).
(N) [Tchad : Aprocla cylindricn LIxsTow, 1883 (Aproctidae)
(QUEXTIN et al., 1976) (cf. 58, 60).]
60. Euplectes orix franciseanus : fgnicolore.
CC) Ilyluenolepis (EchinocotyZe) dolosa J O Y E U X , GENDRE & BA E R
1928. (Hymenolepididae) (MOREL, 1959) (cf. 59, 64, 65).
(N) [Tchad : Aprocta cylindrica LIXSTOIV, 1883 (Aproctidae) (QUEN-
TIN et al., 1976) (cf. 58, 59).]
61 Bubalornis albirostris albirostris : hlecto SI bec blanc. - Négatif.
62. Passer griseus griseus : Moineau gris. - Négatif.
63. Lagonostica senegala senegala : Amarant,e commun. - Négatif.
65. Lonchura (Euodice) malabarica cantans : Bec d’argent.
(C) Hymenolepis (Echinocotyle) dolosa J O Y E U X , G E N D R E & HIER,
1928 (Hymenolepididae) (1974) (cf. 59, 60, 65).
65. Lonohura (Spermestes) cucullata cucullata : Sperrnette nonnette.
(C) Hymenolepis (E’chinocotyle) dolosa .JOYEUX, G E N D R E R: BEER,
1928 (Ilymcnolepididne) (MORISL, 1959) (cf. 59, 60, 64).
Bulletin de I’IFAN, t. 42, série A.
9

130
G. VASSILIADÈS
INDEX PARASITES-HÔTES.
Les Oiseaux hôtes sont indiqués uniquement par leur numéro
d’ordre dans l’index hôtes-parasites.
TRl?MATODES
IhPLosToMrDan.
DipZostomum tregenna (17).
Bolbophorus confnsus (3).

CATIIA~MASIIDAE.
Cathaemasia spectabilis (10).
ECIUNOSTOMIDAE.
Echinochasmus murashkinzewi (3).
Bulfouria monogama (10).
BRACIIYLAEMIDAE.
Postharmostomum ntowi (23).
HETEROPHYIDAE.
Pygidiopsis genatn (3).
Pygidiopsis piclaumoreli (30).
GaZactosu»~ cochlea (30).
DICR~~~ELIIDAE.
Platynometra sp. (20).
TROGLOTREMATIDAE.
Renicola secunda ( 3 ) .
CESTODES.
MESOCESTOIDIDAE.
Mesocestoidos sp. (57).
DAVAINI~IDAIX.
Dauuineu proglottinu (23).
Porogyniu puronui (22).
Ruillietinu (Raillietinu) tetragonu (23).
,RaiZZietinu (Ruillietinu) echinobothrida (23).
Rnillietina (Raillietinu) pintneri (22).
Raillietina (Raillietina) tunetensis (35).
Raillietina (Paroniellu) numida (22).
Raillietina cesticillus (23).
RaiZZietina sp. (42).

Idiogenes sp. (50).
DILEPIDIDAE.
Octopetullum sp. (22).
Amoebotueniu sphenoides (23).

HYMENOLEPIDIDAE.
Hymenolepis (Echinocotyle) dolosa (59, 60, 6’1, 65).
Hymenolepis (Hymenolepis) serrata (38).
Hymenolepis puruinncinata (3).
Hymenolepis carioca (23).
Hymenolepis
cantuniunu (23).
H~ymenolepis sp. (12, 24, 26).

HELMINTHES PARASITES D’OISEAUX DU
SÉNÉGAL
1 3 1
ACANTHOCÉPHALES.
PROSTHORHYNCIIIDAE.
Psezcdoporrorchis centropi (42).
CENTRORHYNCHID~~E.
Centrorhynchus (Longirostris) milvus (19).
NÉMATODES.
TNICHUROIDR~.
TRICHIJRIDAE.
CapiZZaria columbae (39).
Cupillaria retusa
(13, 23).
CapiZZaria annulatu (22, 23).
CapiZZariu
sp. (31).
STRO.\\OYLOID~~.
STRONGYLIDAE.
Codiostomum struthionis (1).
SYNGAMIDAE.
Syngumus truchea (22).
TRICIIOSTR~NOYL~IDEA.
AMIDOSTOMATIDAE.
Epomidiostomum uncinatum (14).
THICAOSTRONGYLIDAE.
Ornithostrongylus oruei (39).
OXYUR~IDKA.
OXYURIDAE.
SyphucieZZa sp. (32).
HE~-ER;IKOIDEA.
HETERAKIDAE.
Heterakis gullinarum (23).
Heterakis brevispiculum (20, 22, 23).
ASCARIDIIDAE.
Ascuridia guZZi (23).
Ascaridia columbae (39).
Ascuridiu numidae (22).
ASCARIDOID~A.
ANISAKIDAE.
Contracaecum spiculigerum (2, 3, 4, 5, 15).
Contracaecum papiligerum (3).
Contracaecum sp. (8).
ASCARIDID.~E.
Porrocaecum angusticolle (17).
Porrocaecum sp. (16).
SU~XKCR~IDEA.
SUBULURIDAE.
Allodapu brumpti (20, 22, 22, 23).
Allodapu suctoria (12, 20, 22).

1 3 2
G . VASSILIADÈS
Allodapa sp. (24, 42).
Subului-a differens (20, 22).
Suhulura similis (44).
TI-IEl.AZIlDAE.
Ozyspirura mnnsioni (22, 23).
Thelazia sp. (18).

(;~NGYL~N~M~TIDAI~.
Gong~ylonerrca (Gongylon~ema) congoler~se (22, 23).
IfABR0 IVPBI.1
>
TOIIIP
,r t .
HRDRURIDAE.
Km2isa enisa (10).
Cyrnea (Procyrnea) nrnnsioni (19).
lidjelia tru.ncala (117, 6 8).
H istiocephahs tutcorvi (50).
TETRAMERIDAR.
Tetrameres (Tetrameres) [issispina (22, 23).
Tetrameres (Yetrameres) sp. (25).
Microtetrumeres (!Vicrotetramerc~s) guilhoni (19).
Acuaria (Cheilospirura) hamulosa (22, 23).
S y n c u a r i a (Sh-jabinocura) bressoui (10).
Syncuaria (Skrjabinocam) leptoplili (10).
Synhimantus (Dispharynz) mahjue (19).
Synhimantus (Dispharynz) spiralis (22, 23).
Synhimnnlus (Dispharynz-) sp. (l7, 50).
Synhimanlus inuaginatus (6).
Synhimantus sirry (3).
Synhimarhs (Desportesius) mornrli (3).

Cosmocephalus faridi (3).
Ancyracanthopsis sp. (26).
DIPLOTRIABNOIDEA.
DIPI.O.FRIAENIDAE.
D iplotriaena halcyoni (58).
APROCI’OIDRA.
hROCTIDAE.
Aprocta cylindrica (58, 59, 60).
Squaunofilaria sp. (44, 45).

HELMINTIIES PARASITES D’OISEAUX DU SÉNÉGAL
133
FIL.~RI~IDRA.
()NCHOCERCIDAE.
SpZendidofilaria
s p . (42).
(( Microfilaires 0 (9, 29, ‘19, 51, 56).
BIBLIOGRAPHIE
BI~NETT, G. F., H~.AKco~, ,J., WHITE, E. M. c! WII.I.I~MS, N. A. (1978). -
Biood parasites of some birds from Senegal. J. ll’ild Dis., 14 (1) : 67-
53.
L~OLLLFCS, R. Ph. & Ca~nos, A. (1958). - lin Pygidiopsis (ï’remntoda Hetero-
phyoidea) de Sterna de la cî>te du SénOgal. RfcZZ. IFAK, sér. A, 20
(2) : 306-310.
FABIYI , .J. P. (19721. - Incidence of the helminth parasites of the domestic
fowl in the Vom area of Benue-Plateau State, Nigeria. UuZI. Epi-
zgot. Dis. Afri., 20 (3) : 229-23/1.
- (1972). - Studies on parasites oE the grey-breasted helrnet guineafowl
(Sw~idu naekagris gnleata Pallas) of the Vom area of the Renue-
Plateau St,ate, Nigeria. 1. Helminth parasites. Bull. Epizoot. Dis.
Afri., 20 (3) : 235-238.
F~IN, A. (1955). - Sur un nouveau gongylonhme, Gongylonema congolense
II. sp., parasite de la poule, du canard et des Gallinacés sauvages au
Congo belge et au Ruanda-Burundi. lieu. %ooZ. et. Bot. Afric., 51
(l-2) : l-10.
CEDOELST,
L. (1916). - Notes sur la faune parasitaire du Congo Belge. Rev.
Zool. Afri., 5, I-90.
GE~~RE, E. (1919). - 1)escription du mâle cl’lkhinrtria Zeptoptili Gedoelst,
TKspharage parasit,e du hlarabout. Proc. verb. Soc. Linn. Bordeaux,
71 (l-2) : $5-59.
Gor.v,\\~, Y. .J. (1956). - Acanl~hoc~phales d’oiseaux. QuatriCme note. Consi-
&Ira tions SUP le genre Pseudoporrorchis Ch. *Joyeux et J. G. Raer
1935 (Polymorphidae, Porrorchinae) et redescription de Pseudo-
porrorchis centropi (A. Porta, 1910). Bull. Soc. ZOO~. France, 81 (1) :
62-71.
GRY.TILLA.~, S. (1967). - Helminthes parasites d’animaux sauvages au Séné-
gal. TristiocepAaZus
bucorvi n. sp. (Hedruridae, Nematoda), para-
site du ventricule succentoriC de Bucorvus ahyssinicus (Hoddaert)
(Grand Calao d’Abyssinie). 4 nn. Para,&. Paris, 42 (5) : 533-5(12.
-- (1970). - Helminthes parasites d’animaux sauvages au Sénégal.
(Deuxi+me nole). Syncccurin (Skrjubinocuru) Zeptoptili C e d o e l s t ,
1916 ; S. (S.). bressoui II. sp. (Nematoda) et Balforcria monogamu
Leiper, 1908 (Trematotla) chez Leptoptilus crunlenifer (less.) (Mara-
bout stork). Ann. Paru&. Paris, 45 (3) : 279-288.
- (1972). - IIelminthes parasites d’animaux sauvages au SénEgal.
(3enote). Spirures (Nematoda) parasites des réservoirs gastriques de
Milvus migrans Boddaert, Microtetranleres guilhoni n. sp. ; Dispha-
rynx malvyue n. sp. Ann. Parasit. Paris, 47 (3) : 353-363.

G. VASSILIADÈS
GR~~ILLAT,
S. & GAILLARD,
M. (1965). - Première note sur quelques endo-
parasites des animaux sauvages de Haut.e-Casamance
(SénEgal).
Rev. EZev. Méd. vét. Pays trop., 18 (4) : 395-403.
GI&~IT.T.AT,
S. & MOREL,
P. C. (1961). - NCmatodes et Tr&matodes trouves
chez un Pélican (Pelecanus onocrotahs) au Sn6gal. BuIL IFAN,
sér. A, 23 (2) : 623-lt37.
HODASI, J . K. M . ( 1 9 7 6 ) . - L e s He minthes
1
parasites de la pintade (N~rmidn
meleagris gaZeaZa) au Ghana. Bull. Santl Prod. mi., 24 (1) : 87-93.
- (1978). - Helminth fauna of native domeslic fowls in Ghana. III.
Parasites îrom the forest belt of Ghana. UuZZ. IFrl,lr, s6r. A, 40 (4) :
833WlO.
JOYEUX, C. 1-I. Pr BAER, J. G. (1936). - F aune de France. Ne 30 : Cestodes.
Paris, OlTice Central de Faunistique, 613 pages.
JOUE~~, C. I-I., GENDRE, E. RC BA~R, J. G. (1928). - Recherches sur les
helminthes de l’Afrique occidentale française. Collection de la Soc%le
de pathologie exotique. Monographie Il. Paris, Masson et Cie edi-
teur, 120 pages.
Kicave, M. K. (1977). - Some parasites of thc marabou stork, Leptoptilos
crumeniferus. Bull. Ani. Health Prod. Q-i., 25 (3) : 295-298.
MORICT,, G. J. (1972). - Liste commentee des Oiseaux du Senégal es de la
Gambie. Office de la Recherche Scientillque et Technique Out.re-Mer.
Centre ORSTOM de Dakar, juillet 1972, 139 pages polygr.
M~I~EL, P. C. (1959). -Les helminthes des animaux domestiques de l’Afrique
occidentale. Reu. Eleu. Méd. vét. Pays trop., 22 (2) : 153-175.
QUENTIN, J. C., TRONCY, P. M. & BARRE, N. (1976). - Aprocta cylindrica
Linstow, 1883, Filaire ovipare parasite d’Oiseaux PloceidPs au Tchad.
MorphogénCse larvaire du Nématode. /Inn. Parasit. Paris, 51 (1) :
83-93.
Vnssrr.r~o~?s, G. (1976). - Sur un cas de Tétramhrose du jabot chez un
Oiseau Charadriit’orme du S6nCgal. Bull. IF/IN, sér. A, 38 (1) : 20-
24.
VA~SILIAD~S, G. & MOREL, P. C. (1969). -Sur un nouveau Trichostrougylidé
parasite du Pigeon domestique au Sénégal. Rev. EZev. Méd. vét.
Pays trop., 22 (2) : 211-126.